Efektywność energetyczna w budownictwie jest istotnym elementem przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Wprowadzenie klasyfikacji energetycznej, czyli systemu oceny efektywności budynków to dbałość o środowisko, ale i dodatkowe możliwości oszczędności. Klasy energetyczne to wskaźnik, który informuje nas o zużyciu energii przez dany budynek. Dzięki niemu możemy dokładnie ocenić, jakie są koszty eksploatacji, a także wpływ danego obiektu na środowisko. Klasyfikacja energetyczna skupia się na aspektach takich jak izolacja termiczna, instalacje grzewcze i wentylacyjne oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W poniższym tekście przyjrzymy się różnym klasom energetycznym, omówimy ich znaczenie i korzyści jakie niosą dla użytkowników i środowiska.
Klasy energetyczne budynków to system oceny w formie literowej od G do A+ podobny do etykietowania energetycznego urządzeń RTV AGD zasilanych energią elektryczną. Klasa energetyczna budynku informuje o poziomie używanej przez niego w ciągu roku energii oraz o emisji zanieczyszczeń. Klasę G uzyskują budynki o najsłabszej, a A+ o najlepszej charakterystyce energetycznej. Klasyfikacja uwzględnia takie czynniki jak izolacja termiczna, wykorzystanie energii odnawialnej, efektywność systemów grzewczych, wentylacyjnych oraz oświetleniowych. Klasy energetyczne mają duże znaczenie, ponieważ wpływają nie tylko na koszty użytkowania budynku, ale także na środowisko. Warto zwracać uwagę na klasę energetyczną budynku podczas zakupu lub wynajmu nieruchomości, ponieważ budynki o wyższych klasach energetycznych są bardziej energooszczędne. Oznacza to, że zużywają mniej energii, są bardziej przyjazne dla środowiska i generują niższe koszty utrzymania. Wybieranie budynków o wyższych klasach energetycznych przynosi korzyści finansowe, ekologiczne i zapewnia większy komfort użytkowania.
Świadectwo energetyczne budynków – w Polsce obowiązkowe od końca kwietnia 2023 r. – wymagane jest nie tylko dla nowo zbudowanych budynków lub mieszkań w budynkach wielorodzinnych, lecz także dla tych już istniejących. Jest to dokument niezwykle istotny przy ocenie efektywności energetycznej budynku. Stanowi podstawę do określenia zużycia energii oraz wydajności energetycznej danego obiektu. Świadectwo zawiera informacje dotyczące izolacji termicznej, systemów grzewczych, wentylacyjnych i oświetleniowych oraz wykorzystania energii odnawialnej. Jest to istotne narzędzie, które umożliwia porównanie efektywności energetycznej różnych budynków i wspomaga świadome decyzje dotyczące zakupu, wynajmu lub modernizacji nieruchomości. Dodatkowo informuje o szacowanych kosztach eksploatacji budynku oraz przewidywanym wpływie na środowisko. Świadectwo energetyczne budynku staje się zatem nieodzownym narzędziem promującym budownictwo energooszczędne i zrównoważone, a także zachęcającym do podejmowania świadomych działań mających na celu poprawę efektywności energetycznej istniejących budynków.
Zgodnie z obowiązującą ustawą o charakterystyce energetycznej budynków z 29 sierpnia 2014 r., konieczne jest sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynku lub jego części w dwóch sytuacjach. Pierwszą z nich jest sprzedaż budynku lub jego części. Wymóg ten dotyczy również sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Drugą sytuacją jest wynajem budynku lub lokalu. W obu przypadkach przed przekazaniem nieruchomości nowemu nabywcy lub najemcy konieczne jest sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej. Należy pamiętać, że brak tego certyfikatu lub sporządzenie go w sposób nieprawidłowy może skutkować nałożeniem kar finansowych, sięgających kilku tysięcy złotych. W przypadku, gdy korzystamy z istniejącego budynku i nie planujemy sprzedaży lub wynajmu, świadectwo charakterystyki energetycznej nie jest wymagane. Należy sporządzić dla istniejącego budynku lub części budynku (lokalu) dopiero, gdy będzie on przedmiotem sprzedaży bądź najmu. W przypadku nowo wybudowanych budynków od dnia 28 kwietnia 2023 r. inwestor ma obowiązek dołączenia świadectwa charakterystyki energetycznej do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie (wyjątek stanowią domy o powierzchni zabudowy do 70 m2 budowane dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, natomiast przy ich sprzedaży lub najmie świadectwo lub kopię świadectwa należy przekazać odpowiednio nabywcy lub najemcy).
Tak jest dziś, a co czeka niebawem właścicieli nieruchomości?
Od 2026 roku ma obowiązywać unijna dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków (dyrektywa EPBD). Zgodnie z założeniami tej dyrektywy wszystkie obecnie istniejące budynki mieszkalne będą musiały w drodze termomodernizacji osiągnąć klasę energetyczną E od 2030 roku, a klasę energetyczną D od 2033 roku.
System podziału budynków na klasy energetyczne ma zacząć obowiązywać w Polsce już od 2024 roku. Wprowadzenie takiego systemu jest odpowiedzią na unijne regulacje w zakresie efektywności energetycznej budynków i dążenia do neutralności sektora budowlanego do 2050 roku. Nie tylko aspekt środowiskowy jest tutaj ważny. Dzięki wprowadzeniu nowych klas energetycznych budynków możliwe będzie wskazanie obiektów o najsłabszej charakterystyce energetycznej i w następstwie dokonanie ich termomodernizacji, co z kolei poprawi efektywność energetyczną, ograniczy efekt ubóstwa energetycznego, a także zwiększy korzyści, zarówno gospodarcze, jak i społeczne.
Klasy energetyczne budynków są określane na podstawie różnych czynników, które mają istotny wpływ na efektywność energetyczną budynku.
Wszystkie te czynniki razem decydują o klasie energetycznej budynku. Budynki o wyższych klasach charakteryzują się większą efektywnością energetyczną, niższymi kosztami eksploatacyjnymi i mniejszym zużyciem energii. Dlatego też tak ważne jest dbanie o te czynniki podczas projektowania, budowy lub modernizacji budynków.
Efektywność energetyczna budynków odgrywa ważną rolę we współczesnym świecie, w którym dążymy do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Kluczowym aspektem jest zmniejszenie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych, co przyczynia się do ograniczenia negatywnego wpływu na klimat. Efektywność energetyczna budynku jest istotna zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym. Na poziomie indywidualnym, umożliwia mieszkańcom oszczędność na kosztach energii, poprawę komfortu. Z kolei na poziomie społecznym, przyczynia się do redukcji ogólnych emisji CO2, ograniczenie skutków globalnego ocieplenia oraz zmniejszenia zależności od paliw kopalnych. W zglobalizowanym świecie, w którym zasoby energetyczne są ograniczone, efektywność energetyczna stanowi kluczowy element osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz poprawy jakości życia społeczności lokalnych.
Świadectwo energetyczne, które jest podstawowym dokumentem oceniającym efektywność energetyczną budynku, bierze pod uwagę wiele czynników, które mają bezpośredni wpływ na komfort mieszkańców. Dzięki odpowiedniej izolacji termicznej, np. okien lub ścian, można skutecznie zapobiegać utracie ciepła w zimie i przegrzewaniu w lecie. Efektywność energetyczna budynku wpływa również na jakość systemów grzewczych, wentylacyjnych i oświetleniowych, które mogą być dostosowane do indywidualnych preferencji i zapewniać optymalne warunki wewnątrz budynku. Poprawa efektywności energetycznej może również prowadzić do zmniejszenia hałasu i zapewnienia lepszej jakości powietrza w pomieszczeniach. Dlatego też klasy energetyczne mają znaczący wpływ na poprawę komfortu, zapewniając zdrowsze, bardziej energooszczędne i przyjazne środowisku miejsce do mieszkania czy pracy.
Klasy energetyczne budynku mają bezpośredni związek z kosztami eksploatacji. Im wyższa klasa energetyczna, tym niższe są koszty związane ze zużyciem energii. Budynki o lepszej efektywności energetycznej charakteryzują się mniejszym zużyciem energii na ogrzewanie, chłodzenie, wentylację i oświetlenie, co przekłada się na niższe rachunki za energię. Długoterminowo inwestycja w budynek o wyższej klasie energetycznej może przynieść oszczędności finansowe, ponieważ zmniejsza się zależność od wzrostu cen energii i możliwość ograniczenia kosztów eksploatacyjnych. Ponadto niższe koszty eksploatacji wpływają na atrakcyjność budynku zarówno dla właścicieli, jak i potencjalnych najemców lub nabywców. Klasy energetyczne stanowią zatem nie tylko kluczowy czynnik wpływający na ochronę środowiska, ale także istotny czynnik ekonomiczny.
Świadectwa charakterystyki energetycznej są wystawiane przez uprawnione podmioty. Zazwyczaj są to specjalnie przeszkoleni inspektorzy, inżynierowie lub architekci posiadający niezbędne kwalifikacje i uprawnienia. Ich zadaniem jest przeprowadzanie ocen energetycznych budynków, analizowanie danych dotyczących zużycia energii i emisji dwutlenku węgla oraz sporządzanie dokumentacji w formie świadectwa charakterystyki energetycznej. Dzięki swojej wiedzy i doświadczeniu pomagają właścicielom budynków zrozumieć i poprawić efektywność energetyczną swoich nieruchomości, przyczyniając się tym samym do ochrony środowiska i redukcji kosztów energetycznych.
Cena sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej może różnić się w zależności od wielu czynników. Jednym z głównych jest rodzaj nieruchomości – czy jest to mieszkanie, dom wolnostojący, szeregowiec, czy może inny typ obiektu. Powierzchnia nieruchomości również ma wpływ na koszt sporządzenia świadectwa, ponieważ większe budynki mogą wymagać więcej pracy i czasu.
